Dach kopertowy: wyjątkowy design i funkcjonalność

Dach kopertowy jest jednym z rodzajów dachu czterospadowego. Układ tego typu, jak sama nazwa wskazuje, składa się z czterech połaci, które w rzucie przypominają kopertę. Dwie większe płaszczyzny mają kształt trapezu, a dwie mniejsze – trójkątny. Połacie trapezowe stykają się ze sobą wzdłuż linii najwyższego grzbietu – kalenicy. Dachy kopertowe zazwyczaj są stosowane na budynkach o kształcie kwadratu lub prostokąta. Są atrakcyjne pod względem architektonicznym, a zarazem umożliwiają użytkowe zagospodarowanie i adaptację poddasza.

Dach kopertowy jest bardzo odporny na działanie warunków pogodowych, w tym gwałtownych podmuchów wiatru.

W budynkach z dachem kopertowym nie występują ściany szczytowe. Oznacza to, że przestrzeń pod dachem nie może zostać doświetlona za pomocą okien elewacyjnych. Rekomendowanym, najprostszym rozwiązaniem jest wykorzystanie okien połaciowych. Kolejnym, rzadziej stosowanym sposobem, jest użycie okien kolankowych. Pierwszy rodzaj jest montowany w płaszczyźnie dachu, natomiast drugi typ stolarki przechodzi z połaci na ścianę kolankową, na której opiera się dach.

Dachy kopertowe mogą mieć różną konstrukcję. Konkretny rodzaj zastosowanej więźby zależy przede wszystkim od rozpiętości budynku, a także od wysokości poddasza, rodzaju pokrycia i uwarunkowań klimatycznych. W przypadku obiektów o szerokości do 11 m najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest więźba jętkowa. Konstrukcja dachu kopertowego tego typu składa się z mniejszych krokwi połaciowych, krokwi narożnych, murłat oraz rozpierających trapezowe płaszczyzny dachu jętek. Przy większych budynkach dach czterospadowy kopertowy może mieć formę układu płatwiowo-kleszczowego. Wtedy wśród elementów więźby nie ma jętek, ale występują za to podłużne płatwie pośrednie i stropowe, a także słupy, miecze oraz kleszcze.

Konstrukcja dachu kopertowego zależy od wysokości poddasza, rodzaju pokrycia i uwarunkowań klimatycznych.

Zastosowanie dachu kopertowego na budynku niesie za sobą korzyści o znaczeniu architektonicznym, ale także funkcjonalno-użytkowym.

• Dach kopertowy jako układ składający się z czterech nachylonych względem podłoża połaci charakteryzuje się dużą sztywnością, dzięki czemu jest bardzo odporny na działanie warunków pogodowych, w tym gwałtownych podmuchów wiatru.

• Dach kopertowy jest w mniejszym stopniu podatny na ugięcia pod wpływem zalegającego na połaciach śniegu, nachylone połacie zapewniają wydajne odprowadzanie wody opadowej w czterech kierunkach bez obaw o zaciekanie na ściany nawet przy małym okapie.

• Dachy kopertowe umożliwiają przekrycie budynków o dużej rozpiętości w rzucie bez obaw o sztywność konstrukcji.

• Dach kopertowy bardzo dobrze prezentuje się na budynkach utrzymanych w różnych stylach architektonicznych.

• Dachy kopertowe nie wymagają stosowania skomplikowanych rozwiązań w celu umożliwienia użytkowego zagospodarowania poddasza (wystarczy odpowiednio wysoka ściana kolankowa i montaż okien połaciowych bądź kolankowych lub wykonanie lukarn).

Projekt dachu kopertowego zawiera zakres architektoniczny i konstrukcyjny. Podczas opracowywania pierwszego z nich bierze się pod uwagę miejscowe przepisy obowiązujące na danym terenie (mogą mieć wpływ na wysokość i wymiary budynku w rzucie, a także wygląd, w tym kolor dachu) oraz zakładany sposób użytkowania poddasza. Drugi czynnik ma istotny wpływ na wysokość kondygnacji pod dachem, a co za tym idzie – kąt nachylenia połaci i wysokość ściany kolankowej podpierającej dach. W projektowaniu konstrukcyjnym więźb, również dachów kopertowych, duże znaczenie mają uwarunkowania klimatyczne wpływające na wielkość obciążeń i rozpiętość budynku. Również i w tym przypadku ważny jest sposób zagospodarowania poddasza, ponieważ kwestia ta determinuje kolejne warstwy, które są brane pod uwagę podczas projektowania więźby dachowej.

Ze względu na formę geometryczną, dach kopertowy bardzo dobrze prezentuje się wykończony drobnowymiarowym pokryciem. Optymalnym wyborem na dach kopertowy są dachówki ceramiczne lub dachówki betonowe. Mały wymiar ceramicznych lub betonowych dachówek znacznie ogranicza docinkę materiału, a co za tym idzie – minimalizuje straty pokrycia. Zastosowanie dachówek wbrew pozorom wpływa także na przyspieszenie prac nad wykończeniem połaci oraz zapewnia pełne dopasowanie poszczególnych elementów.

Jakie dachówki na dach kopertowy wybrać?

Wybór konkretnego rodzaju dachówki na dach kopertowy leży oczywiście w gestii inwestora i zależy przede wszystkim od indywidualnych upodobań, niemniej jednak istnieją pewne dobre praktyki w tym zakresie. Zastosowanie się do nich zapewnia pełne dopasowanie formy dachu do bryły budynku i jest uzasadnione pod względem ekonomicznym.

Największą dowolność w doborze rodzaju dachówki na dach kopertowy mamy w przypadku dużych budynków zwieńczonych połaciami o znacznym wymiarze. Na takich dachach bardzo dobrze prezentują się większe dachówki o płaskiej formie np. Turmalin lub Teviva Cisar, ale także dachówki profilowane, takie jak Rubin, Topas, dachówka Bałtycka czy dachówka Celtycka. Dachy skośne kopertowe wykończone większymi dachówkami bardzo dobrze wyglądają na budynkach utrzymanych zarówno w klasycznej, jak i nowoczesnej stylistyce. Wykończenia tego typu świetnie współgrają z bryłami z użytkowym poddaszem i obiektami z kondygnacjami o pełnej wysokości – willami. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby pokryć dach o dużych płaszczyznach mniejszymi, drobniejszymi dachówkami – wiele zależy od stylu domu i gustu inwestora.

Na małych dachach kopertowych i takich, na których znajdują się lukarny (proste i owalne) bądź załamania dachu – najlepszym rozwiązaniem są drobnowymiarowe dachówki, takie jak karpiówka Opal lub Opal żłobkowany. Pokrycia tego typu wydobywają odpowiednie proporcje poszczególnych płaszczyzn na dachu, a przy tym umożliwiają szybkie wykończenie połaci i ograniczają docinkę.

Na małych dachach kopertowych dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie drobnowymiarowych dachówek, takich jak Opal miedziany.

Zobacz też: Dachówki ceramiczne