De Kasbah - OVH 206

Zoals in 1973 bedoeld, met het wooncomfort van 2023

In 1973 werd aan de rand van de gemeente Hengelo de “Kasbah” gebouwd. Het revolutionaire ontwerp was van de hand van de bekende architect Piet Blom. Een woonwijk van 184 woningen op betonnen palen, met een bewoningsdichtheid die vier maal hoger is dan die van een gemiddelde woonwijk. Onder de woningen is ruimte om te parkeren, er zijn enkele winkeltjes gevestigd, buurthuis De Tempel vindt er onderdak en centraal in het midden van het complex ligt de binnentuin “Esplanade”. Veel bewoners die er in 1973 zijn komen wonen, wonen er nog steeds. Als je er eenmaal woont, wil je vaak nooit meer weg. En dat hoeft nu zeker niet meer. Want een grondige renovatie, die ruim een jaar duurt, zorgt ervoor dat dit gemeentelijke monument van de gemeente Hengelo weer helemaal is zoals in 1973 door Piet Blom bedoeld, maar dan wel conform de bouweisen van 2023.  

Blom ontwierp destijds drie basisvormen die gecombineerd zijn tot 5 woningtypen. Kleinere appartementen voor 1-2 persoonshuishoudens en woningen met meer kamers voor grotere huishoudens, waarvan 123 voorzien zijn van een dakterras. Doordat de woningen dicht opeen staan, is de privacy soms beperkt. Vanuit diverse woningen heeft men vanuit de keuken direct uitzicht op het terras van de buren. Piet Blom heeft meerdere bekende projecten op zijn naam staan. Zoals de kubuswoningen in Helmond en Rotterdam en de Gesloten Stad in de wijk Kattenbroek in Amersfoort. Allemaal woningen op palen met daaronder ruimte voor winkels en andere voorzieningen. De 184 huurwoningen van de Kasbah zijn eigendom van woningcorporatie Welbions. 

Verduurzaming 

Op 12 juli 2022 werd, op een door uitvoerder Hegeman Bouwgroep georganiseerde buurtbijeenkomst, het startsein gegeven voor een grootschalige renovatie. Door de gehanteerde isolatienorm van 50 jaar geleden waren de woningen koud en de stookkosten onevenredig hoog. Bovendien had men veel last van lekkages, vooral rond de dakramen en bij de goten. Hans Krabbe, projectleider bij Welbions, legt uit dat het tijd werd voor een grootschalige verduurzaming. “In de eerste plaats in het belang van onze huurders. De woningen worden beter geïsoleerd en lekkages worden verholpen. In de tweede plaats omdat we de Kasbah tot rijksmonument willen laten verklaren en we er zeker van willen zijn dat de Kasbah ook in 2050 nog aan alle eisen voldoet. Omdat de woningen op palen staan en de ondervloeren niet geïsoleerd waren, zijn de woningen koud en liggen de stookkosten hoog. Door de ondervloer vanaf de onderzijde te isoleren wordt veel kou van buiten tegengehouden. Het plafond van de gemeenschappelijke ruimtes onder de woningen is daardoor met zo’n vijftien centimeter verlaagd. Ook aan de binnenzijde worden de woningen voorzien van isolatie zoals de betonnen wand in de hal en de onderzijde van het dak.”

Zoals in 1973 bedoeld

In de loop van de jaren heeft er divers onderhoud aan de woningen van de Kasbah plaatsgevonden. Houten kozijnen werden vervangen door kunststof en de kleuren in het ontwerp van Piet Blom werden steeds minder origineel. De renovatie en verduurzaming gaf meteen de gelegenheid om het beoogde rijksmonument weer helemaal terug te brengen naar de uitstraling van het ontwerp van Piet Blom. “De zoon van Piet Blom heeft geholpen met het bepalen van de juiste kleuren voor de verf”, vertelt Franc Asbroek, uitvoerder bij Hegeman Bouwgroep, “en alle kunststof kozijnen worden weer vervangen door houten. Het hout wordt in de juiste kleur geel geverfd en de zichtbare betonnen delen worden weer grijs. Op de daken worden de dakpannen vervangen door nieuwe. De nieuwe dakpannen hebben het exacte zelfde model als de dakpannen die er ook bij de bouw in 1973 op gelegd zijn. Het hele project gaat ongeveer anderhalf jaar duren.”

245.000 nieuwe, klassiek Hollandse dakpannen 

Peter Koster, rayonmanager bij Monier, heeft de dakpannen voor het project geleverd. “Toen René Sloof, directeur van dakdekkersbedrijf B&P bij mij langskwam met de vraag of wij de originele dakpannen konden leveren voor de Kasbah was het antwoord simpel: ja. De OVH 206 natuurrood is een klassieke oud Hollandse dakpan die in 1928 is ontwikkeld. Deze wordt nog steeds in onze fabriek in Woerden geproduceerd. De levensduur is ruim 80 jaar, dus de Kasbah is voorlopig goed onder de pannen.” Voor René Sloof was de opdracht een behoorlijke uitdaging. Hij legt uit: “Om de bewoners te ontzien, werken we steeds een beperkt aantal daken af zodat men snel weer onder de pannen is zonder te veel overlast. Per cluster laten we dan met een kraan nieuw materiaal naar boven hijsen. We werken hiervoor in overleg met Peter Koster met een strak afleverschema. Toen de schaarste in bouwmaterialen toesloeg, heeft Monier ons sneller dakpannen en hulpstukken kunnen leveren, zodat de renovatie geen vertraging opliep. Dat is het fijne van een goede samenwerking.”

Betrouwbaar daksysteem

Monier levert niet alleen de dakpannen voor het project, maar ook de hulpstukken en daksysteemcomponenten. “Wij zien het dak niet als een verzameling losse onderdelen”, zegt Peter Koster, “maar als een compleet systeem. Daarom leveren wij bij al onze dakpannen de juiste hulpstukken en daksysteemcomponenten. Deze zijn speciaal ontworpen om een betrouwbaar daksysteem te kunnen bouwen dat jarenlang meegaat. Doordat een ervaren dakdekkersbedrijf zoals B&P alles vakkundig op het dak verwerkt en René Sloof met zijn bedrijf deelnemer is van de Stichting Dakmeester kunnen wij op alle 184 daken naast de 30 jaar productgarantie ook 15 jaar garantie geven op het hele daksysteem. En dat is voor eigenaar Welbions en de bewoners van de Kasbah dus een extra stuk zekerheid.”